Met een eigendomsvoorbehoud wordt een klant pas eigenaar van de goederen zodra hij de factuur heeft betaald. Dit geeft u als ondernemer meer zekerheid dat u betaald krijgt voor uw goederen. Ook wanneer u naar het buitenland levert kunt u een eigendomsvoorbehoud afspreken. Betaalt uw internationale klant niet? Of gaat uw afnemer in het buitenland failliet en zijn er nog openstaande facturen? Dan kunt u met een eigendomsvoorbehoud uw goederen terughalen. Lees hier alles over het internationale eigendomsvoorbehoud en wat wij voor u kunnen betekenen.
Hoe werkt eigendomsvoorbehoud in het buitenland?
Bij een internationaal eigendomsvoorbehoud moet u er rekening mee houden dat de wetgeving in elk land anders is. Een standaardbepaling is vaak niet voldoende. Elk rechtstelsel heeft namelijk specifieke eisen en andere varianten. Er moet op meerdere momenten gekeken worden welk recht van toepassing is. Dit is afhankelijk van in welk land het product wordt gemaakt, geleverd, opgeslagen en doorverkocht. Maar ook de contractuele afspraken met uw klant of leverancier zijn van belang bij het afspreken en inroepen van een eigendomsvoorbehoud in het buitenland.
Al deze aspecten maken een internationaal eigendomsvoorbehoud vaak erg ingewikkeld. Vraag daarom altijd advies aan gespecialiseerde advocaat wanneer u goederen levert aan het buitenland. Onze internationale advocaten kunnen u adviseren over uw eigendomsvoorbehoud en zorgen ervoor dat uw contracten ijzersterk zijn. Zo blijven uw risico’s beperkt wanneer u goederen levert over de grens.
Voor een internationaal eigendomsvoorbehoud moet er op diverse momenten gekeken worden naar welk recht van toepassing is. Het gaat hierbij om de volgende situaties:
- Is het eigendomsvoorbehoud op een geldige wijze overeengekomen?
- In welk land worden de goederen geleverd?
- In welk land bevinden de goederen zich bij het inroepen van het eigendomsvoorbehoud?
Onze internationale advocaten hebben hun kennis gebundeld en leggen u graag meer uit over een eigendomsvoorbehoud in het buitenland.
1. Is het eigendomsvoorbehoud op een geldige wijze overeengekomen?
Om te bepalen of een internationaal eigendomsvoorbehoud geldig is, moet worden gekeken naar het recht dat van toepassing is op de overeenkomst. Wanneer u bijvoorbeeld zakendoet met een Duitse klant: is het Nederlandse recht van toepassing of het Duitse recht? U kunt hierover samen afspraken maken met uw Duitse klant. Wanneer hier geen afspraken over gemaakt zijn, geldt binnen de EU dat het recht van het land van de verkoper van toepassing is.
Als u een eigendomsvoorbehoud heeft afgesproken in een contract waarop Nederlands recht van toepassing is, dan wordt het eigendomsvoorbehoud beheerst door Nederlands recht. Dat wil zeggen dat er naar Nederlands recht beoordeeld moet worden of er een geldig eigendomsvoorbehoud tot stand is gekomen. In Nederland is het aan te raden dat het eigendomsvoorbehoud schriftelijk wordt overeengekomen, anders heb je een bewijsprobleem. In landen zoals Frankrijk, Italië en Groot-Brittannië is dit zelfs vereist, terwijl in Duitsland dit geen vereiste is.
Daarnaast geldt in sommige landen een registratieplicht. Zo moet een eigendomsvoorbehoud in Italië, Engeland en Spanje worden geregistreerd. Ook in België wordt in sommige gevallen registratie aangeraden, al is het daar (nog) niet verplicht. Het Italiaanse recht gaat zelfs nog een stapje verder: daar moet het eigendomsvoorbehoud ook op elke factuur vermeld worden, anders is er geen geldig eigendomsvoorbehoud.
2. In welk land worden de goederen geleverd?
Het eigendomsvoorbehoud is een levering onder voorwaarden. Op de levering is doorgaans het recht van toepassing van de plaats waar de levering plaatsvindt. Daarom moet bij een internationaal eigendomsvoorbehoud ook worden gekeken naar het land waar de goederen worden geleverd. Elk land kent namelijk verschillende varianten van het eigendomsvoorbehoud en ook wijken de regels af of een eigendomsvoorbehoud wel geldig is. Om te bepalen of een variant van het eigendomsvoorbehoud ook in het buitenland geldig is, wordt gekeken naar de goederenrechtelijke gevolgen per land.
De 3 varianten van het eigendomsvoorbehoud
In hoofdlijnen zijn er 3 verschillende vormen van het eigendomsvoorbehoud. Omdat we in Nederland niet alle vormen kennen, gebruiken we hier de Engelste termen:
- Retention of title all monies clause (uitgebreid eigendomsvoorbehoud)
Bij een uitgebreid eigendomsvoorbehoud spreekt u af dat alle goederen uw eigendom blijven totdat alle facturen zijn betaald. Een uitgebreid eigendomsvoorbehoud is vooral handig wanneer er sprake is van meerdere leveringen en meerdere facturen. Bijvoorbeeld: u levert planten en stuurt hiervoor een factuur, die wordt binnen de afgesproken termijn betaald. Later levert u een partij bloemen, de factuur hiervoor wordt niet betaald. Omdat er nog een bedrag openstaat, zijn alle geleverde goederen nog steeds uw eigendom, dus ook de eerder geleverde planten.
In Nederland is dit de enige variant die u kunt afspreken, de overige twee varianten zijn niet mogelijk volgens Nederlands recht.
- Enlarged retention of title / Proceeds of sale clause (verlengd eigendomsvoorbehoud)
Bij deze variant van een verlengd eigendomsvoorbehoud blijft het eigendomsvoorbehoud ook bestaan wanneer de goederen weer doorverkocht worden aan een derde partij. Bijvoorbeeld wanneer een distributeur goederen bestelt bij een leverancier, en deze goederen vervolgens weer doorverkoopt aan de eindafnemers. In België, Frankrijk en Duitsland is een dergelijke clausule rechtsgeldig, volgens Nederlands recht niet.
- Extended retention of title / Mixed goods clause (verlengd eigendomsvoorbehoud)
Een eenvoudig eigendomsvoorbehoud komt te vervallen als de goederen in een ander product worden verwerkt. Bij deze variant van een verlengd eigendomsvoorbehoud kunt u ook een beroep doen op het eigendomsvoorbehoud wanneer de goederen in een ander product zijn verwerkt. Bijvoorbeeld wanneer u machineonderdelen levert die verwerkt zijn in een machine, of wanneer u hout levert en dit is verwerkt tot tafels. Een verlengd eigendomsvoorbehoud vervalt niet als de zaak wordt verwerkt, u kunt dan ook aanspraak maken op de tafels die van het hout zijn gemaakt. Nederland kent deze variant van het eigendomsvoorbehoud niet, maar in andere landen zoals België en Duitsland is het wel mogelijk om een verlengd eigendomsvoorbehoud af te spreken.
Overzicht eigendomsvoorbehoud per land
| Eenvoudig eigendomsvoorbehoud | All monies clause / uitgebreid eigendomsvoorbehoud | Mixed goods clause / verlengd eigendomsvoorbehoud | Proceeds of sale / verlengd eigendomsvoorbehoud | |
| Nederland | X | X | ||
| België | X | X | X | |
| Duitsland | X | X | X | X |
| Frankrijk | X | X | ||
| Spanje | X | X | ||
| Italië | X | |||
| Groot-Brittannië |
X |
X | X | X |
Worden de goederen in België geleverd? Dan bepaalt het Belgische recht de goederenrechtelijke gevolgen van het eigendomsvoorbehoud. Zo kent het Belgische recht bijvoorbeeld niet een uitgebreid eigendomsvoorbehoud, iets wat we in Nederland wel kennen. Wanneer u dus een uitgebreid eigendomsvoorbehoud afspreekt in uw contract, is het eigendomsvoorbehoud zelf wel geldig, maar de clausule over uitgebreid eigendomsvoorbehoud niet. U kunt dan alleen de goederen terughalen die betrekking hebben op de vordering die niet wordt betaald.
U kunt met uw klant afspraken maken over de plaats van levering. Worden de goederen in het land van de verkoper of in het land van de koper geleverd? Het is belangrijk dat deze afspraken vervolgens ook worden vastgelegd in het contract.
3. In welk land bevinden de goederen zich bij het inroepen van het eigendomsvoorbehoud?
Wanneer facturen niet worden betaald, kunt u een beroep doen op het eigendomsvoorbehoud. Bij het inroepen van het eigendomsvoorbehoud is het niet alleen van belang in welk land de goederen zijn geleverd, maar ook in welk land de goederen zich bevinden op het moment dat u het eigendomsvoorbehoud wilt inroepen. Wordt het eigendomsvoorbehoud dat u heeft afgesproken ook in dat land erkend?
Levert u dus aan een klant in Frankrijk en blijven uw facturen vervolgens onbetaald, dan moet er naar Frans recht worden beoordeeld of en op welke wijze uw eigendomsvoorbehoud uitgeoefend kan worden. Zijn uw goederen inmiddels verplaatst naar België, dan krijgt u ook nog te maken met het recht van België.
Inroepen eigendomsvoorbehoud bij faillissement
Als u een beroep wilt doen op het eigendomsvoorbehoud omdat uw buitenlandse klant failliet is verklaard of in een insolventie procedure zit, dan gelden ook de lokale insolventieregels. Het recht dat van toepassing is op het faillissement, is ook van toepassing op het uitoefenen van uw eigendomsvoorbehoud.
Heeft u in Frankrijk goederen geleverd aan een Belgische klant die in België failliet wordt verklaard? Dan wordt het eigendomsvoorbehoud uitgewonnen volgens het Belgische recht.
Eigendomsvoorbehoud van een ander land afspreken
Wanneer u zakendoet in het buitenland, kunt u ervoor kiezen om het eigendomsvoorbehoud naar een ander recht af te spreken. Zoals in het overzicht te zien is, kent het Duitse recht veel meer bescherming voor kopers dan het Nederlandse recht. Wanneer u dus goederen verkoopt naar Duitsland, kunt u het eigendomsvoorbehoud zo afspreken dat het Duitse recht geldt.
Bij het afspreken van een eigendomsvoorbehoud moet u niet alleen rekening houden met de inhoudelijke verschillen, maar ook dat het eigendomsvoorbehoud niet in elk land gebruikelijk is. Dit is bijvoorbeeld in Spanje het geval. Daar wordt een eigendomsvoorbehoud zelden gebruikt en wordt alleen afgesproken bij bepaalde (waardevolle) machines. Ook het inroepen van het eigendomsvoorbehoud gebeurt daar maar zelden. Het eigendomsvoorbehoud is in Spanje veel minder een effectieve zekerheid dan dit in Nederland het geval is.
Juridische hulp bij eigendomsvoorbehoud in het buitenland
Wilt u graag juridische hulp bij het afspreken van een internationaal eigendomsvoorbehoud? Onze internationale advocaten kunnen u helpen bij het opstellen van uw documenten of geven u advies bij uw huidige documenten. Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.